Spss'de çapraz tablo nasıl oluşturulur? çapraz tablo yorumu nasıl yapılır?

Öncelikle çapraz tablo nedir ve çapraz tablo ne zaman oluşturulur bundan bahsedelim.

Çapraz tablo kategorik 2 veya daha fazla değişkenin özetlendiği tablolardır. Genellikle 2 özel durumlarda 3 kategorik değişken için çizilir. 3'den fazla değişken için çizildiğinde anlaşılması zorlaşır. Bu nedenle bu yazıda 2x2'lik çapraz tablolar üzerinden devam edilecektir.

2x2'lik çapraz tablolar 2 kategorik değişken için çizilir. Örneğin değişkenlerden biri cinsiyet (kadın-erkek) diğeri de eğitim düzeyi (ilköğretim-lise-üniversite) olsun. Bu durumda çapraz tablomuz iki satır, üç sütundan oluşacaktır.

Verileri aşağıdaki gibi girdikten sonra analize başlayabiliriz. Dilerseniz kodlama yapmadan 1-2-3 şeklinde de girebilirsiniz.



Sırasıyla
Analyze -> Decriptive Statistics -> Crosstabs...

Hemen sonrasında satıra gelmesini istediğimiz değişkeni Row(s), sütuna gelmesini istediğimiz değişkeni Column(s) kısmına atıyoruz.



Eğer yüzdeleri de görmek istiyorsak Cells butonu ile açılan pencereden görmek istediğimiz satır, sütun yada toplam yüzdeyi seçiyoruz. Ardından Continue ve OK diyerek analizimizi tamamlıyoruz. Burada KiKare testi yapılmamıştır. Dilerseniz KiKare testini Statistics... altından seçebilirsiniz.


Sonuçlara gelecek olursak her renk kendi içinde bir grubu oluşturmaktadır ve maviler satır yüzdesini, kırmızılar sütun yüzdesini ve grilerde marjinal tabloyu göstermektedir. Yeşiller ise toplam yüzdeyi göstermektedir.

Yorum:
Satır yüzdesi üzerinden, kadınların %29.6'sı ilköğretim, % 48.1'i Lise ve %22.2'si üniversite mezunudur. Buradaki yüzdelerin toplamı 100'e eşittir. Benzer şekilde erkeklerin %34.8'i ilköğretim, % 34.8'i Lise ve %30.4'i üniversite mezunudur.

Sütun yüzdesi üzerinden, ilköğretim mezunu olanların %50'si kadın, %50'si erkektir. Lise mezunu olanların %61.9'u kadın, ...

Toplam yüzde üzerinden, bu toplumdakilerin %16'sı kadın ve ilköğretim mezunudur. %26'sı kadın ve lise mezunudur. %12'si kadın ve üniversite mezunudur.

Marjinaller üzerinden, bu toplumdakilerin %54'ü kadın, %46'sı erkektir. Bu toplumdakilerin % 32'si ilköğretim, %42'si lise ve % 26'sı üniversite mezunudur.

 

Aynı çapraz tabloyu tablonuz hazırken ve ham verilerinize ulaşamıyorken de yapabilirsiniz. Bunun için öncelikle verilerinizi şu şekilde girmeniz gerekiyor.



Burada sıklık dediğimiz gözelerinizdeki sıklıklar daha sonra o değerin hangi satır ve sutuna gireceğini giriyorsunuz.
1. satır 1. sütun -> 8
2. satır 1. sütun -> 8
1. satır 2. sütun -> 13
2. satır 2. sütun -> 8
1. satır 3. sütun -> 6
2. satır 3. sütun -> 7

Şeklinde tanımladıktan sonra sıklık değişkenimizi ağırlık olarak atıyoruz. Bunun için Data -> Weight Cases... yolunu izliyoruz.



Daha sonra OK dedikten sonra Analyze -> Decriptive Statistics -> Crosstabs... ile çapraz tablo oluşturuyoruz. Bu sefer farklı olarak Row(s) kısmına satır numaramızın, Column(s) kısmına da sütun numaramızın yazılı olduğu değişkenleri tanımlıyoruz.